Non todo é fotografía na fotografía
Manoel
Toural Quiroga (texto e ilustracións)
Orixinal
en inglés (abril 2025): Not
Everything in Photography Is Photography
A seguinte reflexión nace da experiencia
cotiá co mar como escenario e compañeiro de traballo. Máis alá da técnica e da
imaxe en si, a fotografía convértese aquí nun espazo de encontro, de silencio e
de sentido. Un intento de captar non só o que se ve, senón o que nos atravesa
cando miramos. Porque, ás veces, o que permanece non é a fotografía, senón
aquilo que nos revelou mentres a faciamos. A primeira vez que escoitei esta frase,
sentín que tocaba algo profundo, algo que intuía dende había tempo pero que
nunca fora quen de poñer en palabras. Co paso dos anos, e co mar como escenario
central do meu traballo fotográfico, esa idea foi tomando forma, ata
converterse nunha certeza que me acompaña cada vez que collo a cámara.
Porque si, un pode pasar anos perfeccionando
a técnica: coñecer a luz, a exposición, o ritmo das ondas, os cambios de cor
segundo a hora do día ou a estación. Pode dominar cada axuste da cámara para
capturar o instante exacto no que a escuma estoupa ou o sol se afunde no
horizonte. Mais, mesmo así, a fotografía do mar —a que realmente comunica, a
que ten algo que dicir— non se limita a iso. Non está só no que se ve, nin
sequera en como se ve. Está, sobre todo, no que se sente.
O mar non é un suxeito calquera. É movemento,
é tempo, é memoria, é misterio. Pode amosarse coma un espello tranquilo ou coma
unha forza que ruxe e impón respecto. Fotografalo é, na miña experiencia, un
acto de escoita máis que de dominio. Porque o mar non se deixa reducir nin
controlar; ofrécese ou escapa, e nós só podemos estar presentes, atentos,
dispostos a acoller. E nese xesto —nese acto de entrega do fotógrafo ante algo
inmensamente máis grande— hai moito máis ca técnica: hai humildade,
contemplación, conexión.
Fixen centos, talvez milleiros de fotografías
do mar. Algunhas están ben dende un punto de vista técnico. Mais, curiosamente,
as que máis significan para min non son as máis "perfectas". Son
aquelas nas que se colou algo inesperado: unha emoción, unha ausencia, un
recordo, mesmo un estado de ánimo que se filtrou sen que eu o buscara. Esas
imaxes falan de algo máis ca auga e luz. Falan do momento, do por que estaba
alí, do que necesitaba ver nese intre.
Co tempo entendín que fotografar o mar é
tamén unha forma de falar dun mesmo sen dicir unha palabra. Non se trata só de
representar o que temos diante, senón de explorar o que ese encontro esperta en
nós. E aí é onde entra, con forza, o que non é estritamente fotográfico: o
silencio, a espera, a intuición, o diálogo interior. Todo iso forma parte da
imaxe final, aínda que non se vexa no encadre.
Por iso, cada vez desconfío máis da imaxe
perfecta. Interésame máis aquela fotografía que nace dun momento real, dunha
conexión auténtica co lugar, dunha necesidade persoal de mirar e comprender.
Porque o mar non se deixa capturar facilmente. Insinúase, escóndese, muda
constantemente. Fotografalo é, en certo modo, aceptar que nunca o vas atrapar
de todo. Pero nese intento —se é honesto— pode xurdir algo que vai máis alá da
imaxe: unha emoción compartida, unha verdade poética, unha pequena revelación.
"Non todo é fotografía na
fotografía." E no caso do mar, quizais aínda menos. Porque o que
permanece, o que nos acompaña moito tempo despois de facer a foto, non é a
imaxe en si, senón o eco do vivido, do intuído, do sentido nese instante fugaz
no que o mar e nós coincidimos.
